Mucoviscidose kan ook andere delen van het lichaam aantasten
Het CFTR*-eiwit wordt in het hele lichaam aangetroffen, wat betekent dat mensen met mucoviscidose (muco) een grote verscheidenheid aan symptomen kunnen ervaren. Deze symptomen, en de ernst ervan, kunnen aanzienlijk verschillen tussen mensen met muco. Deze verschillen zijn het resultaat van de CFTR-genmutaties, genen en omgevingsfactoren van elk individu.1
- Mensen met muco kunnen meer neuspoliepen hebben (vlezige gezwellen in de neus) dan normaal.1
- Meer neuspoliepen en opbouw van slijm kan leiden tot infectie en sinusitis (ontsteking of zwelling van de sinussen). Dit kan een verstopte neus, hoofdpijn, hoesten en in sommige gevallen verlies van smaak veroorzaken.1,2
- Zout zweet is een kenmerk van muco.1
- Normaal gesproken neemt het CFTR-eiwit het zout opnieuw op voordat het huidoppervlak bereikt wordt.3 Bij mensen met muco kan de CFTR-eiwitdysfunctie betekenen dat het zout niet opnieuw wordt opgenomen zoals zou moeten.1,4
- Na verloop van tijd kunnen mensen met muco ook huidirritatie ervaren (eczeem of dermatitis). Gedacht wordt dat dit beïnvloed wordt door het gevolgde dieet en een verminderd vermogen om voedingsstoffen uit het voedsel op te nemen.5
- De lever speelt een belangrijke rol bij het verwerken van voedingsstoffen en bij het verwijderen van schadelijke stoffen uit het bloed.
- De lever bestaat uit vele kleine buisjes. Bij muco kunnen deze verstopt raken waardoor er irritatie en littekenvorming ontstaat. Deze littekens worden cirrose genoemd, een gevorderd stadium van leverziekte.4
- Cirrose maakt het de lever moeilijker om goed te kunnen functioneren.
- Een man met muco kan sperma produceren, maar de buisjes waardoor het sperma moet bewegen (de zaadleiders) kunnen niet zijn gevormd of met slijm zijn verstopt. Dit kan betekenen dat hoewel de geslachtsgemeenschap normaal is, een man met muco weinig of geen sperma kan leveren.
- Hoewel een klein percentage van mannen met muco in staat is om op natuurlijke wijze een kind te verwekken, zijn de meeste mannen onvruchtbaar.6 Deze onvruchtbaarheid kunnen we ook zien bij mannen die CF-dragers zijn.1,4
- Bij vrouwen met muco kan kleverig slijm in het voortplantingsstelsel de vruchtbaarheid verminderen.7
- Voor mensen met muco die een gezin willen stichten, kunnen kunstmatige voortplantingstechnieken helpen. Dit dient eerst met uw arts besproken te worden.8
- Bij het ouder worden van mensen met muco, kunnen ze risico lopen op een verminderde botdichtheid (zwakke botten) en breuken. Aangenomen wordt dat dit het resultaat is van een aantal factoren waaronder slechte voedingstoestand (met name afgenomen hoeveelheden vitamine D).9
- Voor mensen met muco is het belangrijk om een gezond, evenwichtig dieet te volgen, dat op uw individuele behoeften wordt afgestemd.10 Bespreek specifiek dieetadvies voor uw muco met uw arts, verpleegkundige of diëtist.
-
O’Sullivan B, Freedman S. Cystic fibrosis. The Lancet 2009; 373(9678): 1891 ̶ 1904
-
Cystic Fibrosis Trust. Additional Complications. Beschikbaar op: https://www.cysticfibrosis.org.uk/life-with-cystic-fibrosis/how-cf-affects-the-body/complications. Geraadpleegd Juni 2018.
-
Quinton P. Too much salt, too little soda: cystic fibrosis. Acta Physiologica Sinica. 2007;59(4):397-415.
-
Rowe S et al. Mechanisms of Disease: Cystic Fibrosis. The New England Journal of Medicine. 2005;352:1992-2001.
-
Wenk K et al. Cystic Fibrosis Presenting With Dermatitis. Archives of Dermatology. 2010;146(2):171-174.
-
Dodge JA. Male fertility in cystic fibrosis. The Lancet. 1995;346:587-588.
-
Davis P. Cystic Fibrosis Since 1938. American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine. 2006;173:475-482
-
Cystic Fibrosis Trust. Thinking of starting a family? (Fertility pack). 2016.
-
King SJ et al. Reduced bone density in cystic fibrosis: DF508 mutation is an independent risk factor. Eur Respir J.2005; 25:54-61.
-
Cystic Fibrosis Trust. Nutrition - A guide for Children and Parents. 2013.
